خون در ادرار که به آن هماچوری گفته می شود نشانه ای از مشکلات جزئی مانند عفونت های ادراری یا بیماری های جدی مانند سنگ کلیه، مشکلات پروستات یا حتی سرطان دستگاه ادراری می باشد. معمولا این عارضه بدون درد بوده یا با علائمی اعم از سوزش، درد پهلو یا تکرر ادرار همراه است. در این مقاله به بررسی علل، روش های تشخیص و درمان این عارضه می پردازیم پس با ما همراه باشید.
خون در ادرار یا هماچوری چیست؟
هماچوری به وجود خون در ادرار گفته می شود که این عارضه به صورت تغییر رنگ ادرار به قرمز، قهوه ای یا صورتی مشاهده می شود یا فقط از طریق آزمایشات خاص تشخیص داده شود. این بیماری ناشی از عفونت های ادراری، سنگ کلیه، مشکلات پروستات، آسیب های کلیوی یا حتی بیماری های جدی تر مانند تومورها می باشد.
علائم هماچوری
در اکثر مواقع ممکن است هماچوری بدون علائم خاصی ظاهر شود اما در برخی موارد با علائمی اعم از تغییر رنگ ادرار به صورتی، قرمز یا قهوه ای مشاهده می شود و در موارد شدید، لخته های خون باعث درد لگنی یا انسداد جریان ادرار می شوند. اگر خونریزی ناشی از عفونت باشد با علائمی مانند سوزش ادرار، تکرر ادرار، درد زیر شکم و تب همراه است. به طور کلی علائم هماچوری به شرح زیر است:
- تب و لرز
- تکرر ادرار
- درد پهلو یا کمر
- تغییر رنگ ادرار
- ضعف و خستگی
- درد زیر شکم یا لگن
- حالت تهوع و استفراغ
- نیاز فوری به ادرار کردن
- وجود لخته خون در ادرار
- درد یا سوزش هنگام ادرار
دلایل بروز خون در ادرار
ادرار خونی بنا به دلایل مختلفی رخ می دهد که در برخی موارد علت آن مشخص نبوده اما ممکن است به علت یک بیماری یا وضعیت زمینه ای ایجاد شود. برخی از دلایل بروز هماچوری به شرح زیر است:
- بزرگ شدن پروستات
- سنگ کلیه یا مثانه
- عفونت ادراری یا کلیوی
- مصرف برخی داروهای ضدانعقادی
- مصرف برخی غذاها مانند چغندر یا ریواس
- بیماری های خودایمنی مانند لوپوس یا واسکولیت
- وجود هموگلوبین به دلیل شکستن سلول های قرمز خونی
- تومورهای دستگاه ادراری شامل سرطان مثانه، کلیه یا پروستات
- آسیب های فیزیکی یا ورزشی شدید مانند آسیب به کلیه‌ها یا مثانه
- بیماری های ارثی مانند سندرم آلپورت یا کم خونی سلول داسی شکل
علت خون در ادرار زنان
بهتر است بدانید خون در ادرار زنان به صورت ادرار قرمز، صورتی یا قهوه ای ظاهر می شود که این موضوع بسیار نگران کننده است. این بیماری بنا به دلایل مختلفی رخ می دهد که از شایع ترین آنها شامل عفونت های ادراری، سنگ کلیه یا مثانه می باشد. به طور کلی دلایل بروز هماچوری بانوان به شرح زیر است:
- عفونت ادراری
- سنگ کلیه یا مثانه
- تومورها مانند سرطان های کلیه یا مثانه
- اختلالات ارثی مانند سندرم آلپورت یا کم خونی سلول داسی شکل
- آسیب فیزیکی مانند تصادفات یا ضربه های شدید به کلیه ها یا دستگاه ادراری
نکته: بهتر است بدانید قاعدگی و اختلالات مرتبط با بارداری نیز به اشتباه به عنوان خون در ادرار شناخته می شوند. تشخیص دقیق علت بروز این عارضه برای انتخاب روش درمان صحیح و جلوگیری از عوارض بسیار مهم و ضروری است. بنابراین در صورت مشاهده خون در ادرار به بهترین متخصص اورولوژی تهران مراجعه نمایید.
علت خون در ادرار مردان
لخته خون در ادرار مردان ناشی از خونریزی در دستگاه ادراری می باشد. لازم به ذکر است این خونریزی به دلیل مشکلاتی اعم از سنگ های کلیه، تومورها یا آسیب های فیزیکی به ناحیه کلیه یا مثانه بروز می کند. معمولا زمانی که خون در مجرای ادراری باقی بماند، لخته شده و در ادرار ظاهر می شود. دلایل مهم بروز لخته خون در ادرار مردان به شرح زیر است:
- آسیب فیزیکی
- عفونت ادراری
- بیماری های کلیوی
- مشکلات پروستات
- سنگ های کلیه یا مثانه
روشهای تشخیص هماچوری
بهتر است بدانید روشهای مختلفی برای تشخیص هماچوری وجود دارد که پزشک برای شناسایی علت خونریزی و درمان مناسب آن یکی از مراحل زیر را انجام می دهد:
- سونوگرافی
- کشت ادرار
- آزمایش خون
- سیستوسکوپی
- ام آر آی (MRI)
- سی تی اسکن (CT Scan)
- آزمایش ادرار (Urinalysis)
- معاینه فیزیکی و بررسی علائم
روشهای درمان خون در ادرار
لازم به ذکر است درمان هماچوری بسیار متفاوت بوده و به علت بروز خونریزی بستگی دارد. به طور کلی روشهای درمان هماچوری به شرح زیر است:
- دارو درمانی
- داروهای هورمونی
- دیالیز یا پیوند کلیه
- استراحت و مراقبت
- مصرف آنتی بیوتیک ها
- درمان خانگی ادرار خونی
- رادیوتراپی یا شیمی درمانی
- پروسیجرهای جراحی مانند لیتوتریپسی ( شکستن سنگ ) یا جراحی باز
نتیجه گیری
با توجه به مطالب ذکر شده در بالا نتیجه می گیریم، هماچوری نشان دهنده مشکلات مختلفی اعم از عفونت های ادراری، سنگ های کلیه، بیماری های پروستات، تومورها یا آسیب های جسمی می باشد. تشخیص دقیق علت خونریزی از اهمیت بالایی برخوردار بوده زیرا درمان آن بر اساس علت اصلی آن متفاوت است و شامل آنتی بیوتیک ها، داروها، جراحی یا روش های دیگر مانند سنگ شکن می باشد.