سنگ کلیه یکی از مشکلات مجاری ادراری بوده که معمولا این عارضه زمانی رخ می دهد که مواد معدنی و نمک ها در کلیه ها متبلور شده و تجمع یابند. روشهای متعددی برای پیشگیری و درمان این عارضه وجود دارد که انتخاب روش درمانی به عواملی اعم از وضعیت جسمانی، اندازه، نوع، محل سنگ و شدت علائم بستگی دارد. با ما همراه باشید زیرا در این مقاله به بررسی روشهای تشخیص و درمان این عارضه خواهیم پرداخت.
روشهای تشخیص سنگ کلیه
هنگامی که با درد شدید در ناحیه شکم، پهلو یا پشت خود مواجه شدید، سریعا به بهترین متخصص اورولوژی تهران مراجعه نمایید. جالب است بدانید پزشکان برای تایید یا رد این مشکل و شناسایی نوع و محل دقیق سنگ، از روشهای مختلفی استفاده می کنند. در ادامه به مهمترین روشهای تشخیص این عارضه اشاره می نماییم:
- ام آر آی: در موارد خاص برای بررسی ساختارهای نرم کلیه و مجاری ادراری استفاده می شود.
- سونوگرافی: یک روش غیرتهاجمی و رایج برای بررسی کلیه ها و تشخیص سنگ های ادراری است.
- سی تی اسکن: شایع ترین روش تصویربرداری بوده که با این روش محل، اندازه و تعداد سنگ ها مشاهده می شود.
- آزمایش ادرار: تحلیل ادرار برای شناسایی وجود مواد معدنی سنگ ساز، عفونت و سایر عوامل خطرزا انجام می شود.
- آزمایش نیتروژن اوره خون (BUN) و کراتینین: این روش جهت ارزیابی عملکرد کلیه ها و بررسی تاثیر سنگ بر روی عملکرد کلیه به کار می رود.
- پیشاب سنجی (Urinalysis): برای بررسی وجود کریستال ها، باکتری ها، خون یا گلبول های سفید در ادرار مورد استفاده می شود.
- پیلوگرام یا اوروگرافی داخل وریدی (IVP): در این روش از مواد حاجب استفاده شده تا مسیر جریان ادرار و محل سنگ ها به وضوح مشخص شود.
- آزمایش خون: بهتر است بدانید با استفاده از این روش سطح کلسیم، اسید اوریک و سایر مواد معدنی که منجر به بروز سنگ کلیه می شود، بررسی می گردد. همچنین این نوع آزمایش اطلاعات دقیقی درباره عملکرد کلیه ها ارائه می دهد.
روشهای درمان سنگ کلیه
بهتر است بدانید درمان سنگ کلیه با توجه به اندازه، نوع، محل سنگ و شرایط بیمار متفاوت است. انتخاب درست روش درمانی منجر به تسکین سریع درد و جلوگیری از عوارض جدی تر می شود. به طور کلی روشهای درمان این عارضه به شرح زیر است:
دارو درمانی
در درمان سنگ کلیه، دارو درمانی منجر به تسکین درد، پیشگیری از تشکیل سنگ های جدید و کمک به دفع سنگ ها می گردد. جهت کاهش درد میتوانید از مسکن هایی مانند ایبوپروفن یا استامینوفن استفاده نمایید. همچنین در صورت وجود عفونت، پزشک ممکن است آنتی بیوتیک به شما عزیزان تجویز کند.
داروهای خاصی مانند آلوپورینول برای درمان سنگ های اسید اوره، دیورتیک های تیازیدی برای جلوگیری از تشکیل سنگ های کلسیم و تامسولوسین برای تسهیل دفع سنگ ها توصیه می شود. همچنین لازم به ذکر است بی کربنات سدیم یا سیترات سدیم برای کاهش اسیدیته ادرار و پیشگیری از سنگ های اسیدی کاربرد دارد.
همچنین، محلول فسفر برای جلوگیری از تشکیل سنگ های کلسیم و داروهای مسدود کننده آلفا برای افزایش دفعات ادرار و دفع سریع سنگ های کوچک به کار می رود.
اورتروسکوپی
اورتروسکوپی یکی از روشهای درمان سنگ کلیه بوده که برای برداشتن سنگ های کلیه که در مجاری ادراری یا مثانه گیر کرده اند، مورد استفاده می شود. در این روش، پزشک با استفاده از یورتروسکوپ به بررسی دقیق مجرای ادراری و مثانه می پردازد. جالب است بدانید با این ابزار، امکان مشاهده تمامی زوایای مجاری ادراری فراهم می شود تا اطمینان حاصل شود که هیچگونه سنگی در کلیه باقی نمانده است.
بیشتر بخوانید: روشهای درمان بوی بد ادرار
لیتوتریپسی (ESWL) یا سنگ شکنی
یکی از روشهای غیر تهاجمی برای درمان سنگ کلیه، لیتوتریپسی یا سنگ شکنی است. بهتر است بدانید این روش زمانی به کار می رود که سنگ ها به طور طبیعی دفع نمی شوند. در این روش، از دستگاهی با امواج قدرتمند و انرژی بالا برای شکستن سنگ ها استفاده می شود.
امواج به طور دقیق به سنگ ها برخورد کرده و آنها را به قطعات کوچک تبدیل می کنند، سپس سنگ ها از طریق ادرار از بدن خارج می شوند. معمولا این روش تحت بیهوشی ملایم و در یک جلسه انجام می شود. به طور کلی این روش موثر بوده اما ممکن است باعث درد متوسط شود که معمولا بعد از درمان کاهش می یابد.
جراحی نفرولیتوتومی
جراحی نفرولیتوتومی از طریق پوست یکی از موثرترین روش برای درمان سنگ کلیه محسوب می شود. این روش در صورتی که سنگ شکنی نتواند سنگ ها را دفع کند، مورد استفاده قرار می گیرد. در این روش، یک برش کوچک در پوست ناحیه پهلو ایجاد می شود و از طریق آن، سنگ ها را از کلیه خارج می کنند.
این نوع جراحی تحت بیهوشی عمومی انجام می شود و معمولا بعد از عمل باید به مدت 2 الی 3 روز بستری شوید. لازم به ذکر است این روش در صورتی که سنگ های بزرگ یا سخت در کلیه قرار دارند و روش های دیگر موثر نباشد، مورد استفاده می شود.
بیشتر بخوانید: مراقبت های بعد از جراحی سنگ کلیه
آمپول کتورولاک
این نوع آمپول یک داروی ضدالتهابی غیراستروئیدی بوده که برای درمان درد شدید ناشی از سنگ های کلیه مورد استفاده می شود. از این آمپول زمانی که دفع سنگ کلیه با درد شدید همراه باشد، استفاده می شود. بنابراین آمپول کتورولاک منجر به تسکین درد و بهبود فرآیند دفع سنگ می گردد. لازم به ذکر است استفاده از این آمپول باید تحت نظر پزشک و با توجه به وضعیت کلیه ها انجام شود.
نتیجه گیری
با توجه به مطالب ذکر شده در بالا نتیجه می گیریم، روشهای مختلفی برای درمان سنگ کلیه وجود دارد که انتخاب این روش ها به نوع، اندازه، محل سنگ و وضعیت جسمانی شما عزیزان بستگی دارد. روشهای درمان این عارضه شامل دارو درمانی، روشهای کم تهاجم مانند لیتوتریپسی (سنگ شکنی) و اورتروسکوپی و جراحی نفرولیتوتومی از طریق پوست هستند. لازم به ذکر است انتخاب روش درمانی باید تحت نظر پزشک متخصص صورت گیرد تا بهترین نتیجه را دریافت نمایید.