ناباروری مردان – دلایل، علائم و روشهای تشخیص

ناباروری مردان یا ناتوانی در داشتن فرزند به دلیل مشکلات مربوط به تولید و عملکرد اسپرم ها بوده که امروزه یکی از مشکلات رایج مردان شناخته شده است. این مشکل ناشی از عوامل مختلفی اعم از اختلالات هورمونی، مشکلات ساختاری در دستگاه تناسلی، انسداد مجاری تولید اسپرم، اختلال در حرکت و شکل اسپرم ها یا آسیب دیدگی اسپرم ها می باشد. ناباروری در مردان به اندازه زنان مورد توجه قرار نمی‌ گیرد اما به طور معمول عواملی همچون سبک زندگی نادرست، استرس، چاقی، مصرف سیگار و الکل در بروز ناباروری مردان تاثیرگذار هستند. در این مقاله قصد داریم به بررسی موضوعات مختلفی اعم از علت ناباروری، علائم این عارضه، روشهای تشخیص و درمان بپردازیم پس با ما همراه باشید.

ناباروری مردان چیست؟

ناباروری مردان به دلیل اختلال در تولید و عملکرد اسپرم ها رخ می دهد که در این وضعیت مرد قادر به بارور کردن زن نمی باشد. لازم به ذکر است عوامل متعددی اعم از انسداد مجاری تولید اسپرم، عدم کیفیت اسپرم ها، کمبود تستوسترون و … منجر به مشکلات ناباروری در مردان می شود. عمدتا ناباروری مردان تحت تاثیر کیفیت مایع منی بوده که خود به عوامل مختلفی اعم از تعداد اسپرم‌ ها، قدرت حرکت اسپرم و توانایی اسپرم‌ ها در لقاح تخمک بستگی دارد.

علائم ناباروری مردان

لازم به ذکر است ناباروری مردان علائم خاصی ندارد و معمولا تا زمانی که نسبت به بارداری اقدام نکنید متوجه علائم آن نمی شوید. با این حال در برخی موارد ممکن است علائمی بروز دهد که نشان دهنده مشکلات باروری در مردان باشد. برخی از مهمترین علائم این عارضه به شرح زیر است:

• عفونت
• مشکلات نعوظ
• کاهش میل جنسی
• کاهش موهای بدن
• کاهش تعداد اسپرم
• رشد غیرعادی سینه
• کاهش حجم مایع منی
• کاهش سطح انرژی بدن
• تغییرات در حجم عضلات
• مشکلات در نعوظ یا انزال
• از دست دادن حس بویایی
• درد، تورم یا توده در ناحیه تناسلی

توجه: در صورت مشاهده هر یک از علائم ذکر شده در بالا به بهترین متخصص اورولوژی تهران مراجعه نمایید تا معاینات لازم بهترین روش درمان را برای شما عزیزان تعیین کند.

دلایل ناباروری مردان

ناباروری مردان بنا به دلایل مختلفی رخ می دهد که معمولا به مشکلات در تولید یا عملکرد اسپرم ها مرتبط است که قابل پیشگیری و درمان است. برخی از مهمترین ناباروری مردان به شرح زیر است:

مشکلات اسپرم (آزواسپرمی)

یکی از شایع‌ ترین علت ناباروری، کمبود تعداد اسپرم‌ ها یا عدم تولید آنهاست که مرد قادر به بارور کردن تخمک در فرآیند لقاح نخواهد بود. آزواسپرمی به عدم وجود اسپرم در مایع منی گفته می‌ شود یا به عبارت دیگر تعداد اسپرم‌ ها در مایع منی صفر است. همچنین عوامل مختلفی اعم از مشکلات ژنتیکی مانند سندرم کلاین فلتر، کمبود هورمون‌ تستوسترون یا هورمون تحریک‌ کننده فولیکول (FSH) منجر به تولید ناکافی اسپرم می شود.

انسداد و مشکلات ساختاری

همینطور در مواقعی لوله‌ های انتقال‌ دهنده اسپرم دچار انسداد می شوند که در این صورت مرد با مشکل ناباروری مواجه می‌ شود. این انسداد بنا به دلایل مختلفی اعم از جراحی‌ های وازکتومی، عفونت‌ های مداوم، نقص‌ های مادرزادی یا التهاب و تورم بوجود می آید. در چنین شرایطی، اسپرم‌ ها تولید می‌ شوند، اما به دلیل مسدود بودن لوله‌ های انتقالی، قادر به خروج از بیضه‌ ها و بدن نیستند.

واریکوسل

واریکوسل به بزرگ شدن عروق داخل کیسه بیضه گفته می‌ شود که منجر به افزایش دمای بیضه‌ و اختلال در تولید و کیفیت اسپرم می‌ شود. این وضعیت منجر به کاهش تعداد اسپرم‌ ها یا ایجاد مورفولوژی غیرطبیعی می شود. به همین دلیل، واریکوسل یکی از دلایل اصلی و رایج ناباروری و عقیم شدن در مردان محسوب می شود.

اختلال نعوظ

اختلال نعوظ یکی از دلایل مهم ناباروری مردان بوده که در توانایی فرد در ایجاد بارداری نقش مهمی دارد. اختلال نعوظ منجر به ناتوانی در دستیابی به نعوظ کافی برای انجام رابطه جنسی و انزال اسپرم‌ ها می شود. لازم به ذکر است اختلالات نعوظ در صورتی که مکرر و مزمن شوند، مانع از انزال طبیعی و رسیدن اسپرم‌ ها به تخمک می شوند.

اختلالات انزال

یکی از رایج ترین دلایل بروز ناباروری مردان، اختلالات انزال بوده که مانع از انتقال اسپرم‌ ها به تخمک و بارداری می شود. این اختلالات شامل انزال زودرس، انزال دیررس و انزال معکوس می باشد. لازم به ذکر است عوامل مختلفی مانند مشکلات عصبی، هورمونی، روانی یا آسیب‌ های فیزیکی باعث این اختلالات شوند.

انزال رتروگراد

در انزال رتروگراد، به جای خروج اسپرم‌ ها از آلت تناسلی، اسپرم‌ ها به داخل مثانه باز می‌ گردند که علائم آن ادرار کدر و انزال خشک است. این اختلال به دلیل آسیب‌ های عصبی، جراحی پروستات، جراحی بیضه یا مشکلات در عملکرد عضلات مثانه ایجاد می‌ شود. در این وضعیت، اسپرم‌ها به داخل مثانه ریخته و به واژن نمی‌ رسند که در این صورت احتمال بارداری کاهش می‌ یابد.

پیچ خوردگی بیضه ها

پیچ خوردگی بیضه‌ ها یکی از مشکلات پزشکی جدی بوده که منجر به ناباروری مردان می شود. بهتر است بدانید یک یا هر دو بیضه به دلیل چرخش غیرطبیعی در داخل کیسه بیضه به طور کامل یا جزئی به دور عروق خونی پیچیده می‌ شوند. این پیچ خوردگی منجر به انسداد جریان خون به بیضه‌ ها و آسیب دائمی بافت بیضه‌ ها و تورم شدید می شود.

سبک زندگی

عواملی مانند افزایش سن، استرس شدید، مصرف دخانیات و مشروبات الکلی، اضافه وزن شدید تاثیرات منفی بر تولید اسپرم ها می گذارد و منجر به افزایش مشکلات باروری در مردان می شود. همینطور قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی یا سموم صنعتی، اشعه یا دماهای بالا باعث کاهش تولید اسپرم می شود.

عفونت

عفونت های مقاربتی یا بیماری هایی مانند اوریون، سل، بروسلوز، سوزاک، حصبه، آنفلوانزا، آبله و سفلیس منجر به آسیب دیدگی دستگاه تناسلی، تحلیل بافت بیضه و ناباروری می شود. لازم به ذکر است برخی از بیماری‌ های مقاربتی اعم از سوزاک و کلامیدیا نیز به عنوان یکی از دلایل ناباروری شناخته شده است.

بیماری

برخی بیماری های مزمن و خودایمنی اعم از دیابت، فشارخون بالا، بیماری های قلبی در باروری مردان بسیار تاثیرگذار است.

آسیب های فیزیکی

وارد شدن ضربه و آسیب به ناحیه تناسلی در فعالیت های ورزشی یا جراحی های قبلی ممکن است منجر به کاهش تولید اسپرم شود.