پروستات غده ای بسیار کوچک مانند گردو بوده که در زیر مثانه و در جلوی رکتوم قرار دارد و نقش مهمی در تولید مایع منی دارد. مایع پروستات به همراه اسپرم ها از بیضه ها به هنگام انزال خارج می شود. پروستات یک نوع بیماری ارثی و اکتسابی بوده و در کنترل ادرار بسیار تاثیرگذار است و نقش حیاتی در عملکرد دستگاه تناسلی مردان دارد. با افزایش سن، ممکن است مشکلاتی اعم از بزرگ شدن پروستات یا سرطان پروستات افزایش یابد. در ادامه به بررسی موضوعات مختلفی اعم از علائم پروستات، روشهای تشخیص، روشهای درمان و عوارض آن می پردازیم پس با ما همراه باشید.
پروستات چیست؟
پروستات یک غده کوچک به اندازه یک گردو بوده که در سیستم تناسلی مردان (در زیر مثانه، راست روده و اطراف مجرای ادرار) قرار دارد. پروستات وظیفه تولید مایع پروستات را بر عهده دارد که بخش اصلی مایع منی را تشکیل می دهد. این مایع منجر به رنگ شیری مایع منی شده که دارای مواد مغذی است. مایع پروستات در روند انزال منجر به حرکت اسپرم ها و فشار دادن منی به داخل می شود. همچنین غده پروستات از اسپرم ها در برابر محیط اسیدی داخل واژن محافظت می کند. معمولا با افزایش سن، پروستات بزرگ می شود و منجر به بروز مشکلاتی اعم از تکرر ادرار یا اختلال در جریان ادرار می گردد.
نکته: لازم به ذکر است غده پروستات در صورت سالم بودن و در مردان زیر 50 سال به اندازه گردو بوده و وزن آن حدود 0/75 است.
علائم پروستات
معمولا پروستات با علائم مختلفی بروز می دهد که این علائم در بدن هر فرد با توجه به نوع مشکل متفاوت است. در صورت مشاهده هر یک از علائم ذکر شده در زیر به بهترین متخصص اورولوژی تهران مراجعه نمایید. رایج ترین علائم این بیماری به شرح زیر است:
- تکرر ادرار
- اختلال نعوظ
- کاهش جریان ادرار
- مشکل در ادرار کردن
- درد و سوزش هنگام ادرار
- وجود خون در ادرار یا منی
- احساس تخلیه ناقص مثانه
- درد در ناحیه لگن، کمر و کشاله ران
- درد مثانه و آلت تناسلی و بیضه ها
دلایل بروز بیماری پروستات
دلایل بروز این بیماری بسیار متنوع بوده زیرا به عوامل مختلفی اعم از سن، ژنتیک و سبک زندگی بستگی دارد. شایع ترین دلایل بروز این عارضه به شرح زیر است:
- هورمون ها
- افزایش سن
- عوامل ژنتیکی
- عفونت های باکتریایی
- اختلالات سیستم ایمنی
- التهاب و عفونت ادراری
بیشتر بخوانید: پروستات و اختلال نعوظ
مشکلات و بیماری های ناشی از پروستات
بیماری های مرتبط با پروستات شامل موارد زیر است:
- سنگ کلیه
- پروستاتیت
- نارسایی کلیوی
- سرطان پروستات
- مشکلات در رابطه جنسی
- هیپرپلازی خوش خیم پروستات
عوارض برداشتن غده پروستات
بهتر است بدانید برداشتن پروستات برای درمان سرطان یا بزرگ شدن شدید پروستات انجام می شود. اما لازم به ذکر است این اتفاق ممکن است با یکسری عوارض همراه باشد که در ادامه به آنها اشاره می نماییم:
- درد
- جای زخم
- خشکی انزال
- ناتوانی جنسی
- اختلال در نعوظ
- بی اختیاری ادرار
- تنگی مجرای ادرار
- کوتاهی مجرای ادرار
- اختلال در کنترل نعوظ
- عفونت و مشکلات التهابی
روشهای پیشگیری از پروستات
پیشگیری از بیماری پروستات مخصوصا سرطان پروستات از اهمیت بسیار ویژه ای برخوردار است. اما لازم به ذکر است تاکنون روش قطعی و مطمئنی برای پیشگیری از این بیماری وجود ندارد. اما به طور کلی به چند روش موثر جهت پیشگیری از این عارضه اشاره می نماییم:
- کنترل استرس
- حفظ وزن مناسب
- مصرف تغذیه سالم
- مصرف آب و مایعات فراوان
- اجتناب از مصرف الکل و سیگار
- انجام دوره ای و مرتب آزمایشات و معاینات پزشکی برای افراد بالای 50 سال
روشهای تشخیص پروستات
لازم به ذکر است روشهای مختلفی برای تشخیص مشکلات پروستات وجود دارد که با توجه به شرایط بیمار و تشخیص پزشک به صورت جداگانه یا ترکیبی انجام می شود. در این قسمت به برخی از مهمترین آنها اشاره می نماییم:
- آزمایش ادرار
- آزمایش PSA
- بیوپسی پروستات
- ام آر آی پروستات
- معاینه فیزیکی رکتال
- معاینه دیجیتال مقعدی
- سونوگرافی ترانس رکتال
بیشتر بخوانید: عفونت کلیه چیست؟
روشهای درمان پروستات
روشهای درمان این بیماری با توجه به نوع بیماری و شدت و وضعیت جسمانی فرد متفاوت است. به طور کلی روشهای درمان پروستات به شرح زیر است:
دارو درمانی
- برای پروستاتیت و عفونت های باکتریایی میتوانید از آنتی بیوتیک یا داروهای ضدالتهابی و مسکن استفاده نمایید.
- در برخی موارد جهت کاهش سطح تستوسترون که عامل رشد سلول سرطانی است، هورمون درمانی تجویز می شود.
- برای بزرگ شدن خوش خیم پروستات میتوانید از داروهای آلفا بلاکرها و مهارکننده های آنزیم 5-آلفا ردوکتاز استفاده نمایید.
جراحی
- برداشتن پروستات: جهت درمان سرطان پروستات ممکن است بخشی از پروستات یا به طور کامل برداشته شود.
- جراحی لیزری: در این روش بخشی از بافت های اضافی که منجر به انسداد مجرای ادراری شده، برداشته می شود.
درمان کم تهاجم
- کرایوتراپی: سلول های سرطانی پروستات با انجماد نابود می شوند.
- درمان با امواج رادیوفرکانسی یا لیزر: این روش ها با کاهش اندازه پروستات منجر به بهبود جریان ادرار می شود.
- پرتودرمانی: در صورت سرطان پروستات، پرتودرمانی خارجی یا براکی تراپی جهت تخریب سلول سرطانی مناسب است.
نتیجه گیری
با توجه به مطالب ذکر شده در بالا نتیجه می گیریم، پروستات غده بسیار مهمی در تولید مثل مردان بوده که با افزایش سن با مشکلاتی اعم از بزرگ شدن خوش خیم پروستات، التهاب و سرطان مواجه می شوید. این عارضه با علائمی همچون مشکل در ادرار، درد در هنگام ادرار و اختلالات جنسی همراه است. این بیماری از طریق معاینات فیزیکی، آزمایشات PSA و DRE قابل تشخیص بوده و روشهای مختلفی برای درمان این عارضه وجود دارد.